Yn Chwaraeon Anabledd Cymru, nid nod yn unig yw cynhwysiant—mae’n anghenraid. Mae sicrhau bod para-athletwyr a chyfranogwyr anabl yn cael mynediad cyfartal i gyfleusterau a digwyddiadau chwaraeon yn ganolog i’w cenhadaeth. Dyna pam y cymerodd Nathan Stephens, Pennaeth Datblygu Perfformiad ChAC, ran yn ddiweddar yng Nghwrs Hyfforddi Hyrwyddwyr 4 diwrnod PIWS ar hygyrchedd.
Mae Nathan, y mae ei waith yn cynnwys datblygu llwybrau ar gyfer athletwyr anabl o gyfranogiad llawr gwlad i’r Gemau Paralympaidd a’r Gymanwlad, yn cydnabod pwysigrwydd hygyrchedd wrth gynllunio digwyddiadau. Rhoddodd mynychu cwrs hyfforddi PIWS ar Faes Sioe Frenhinol Cymru ym mis Chwefror 2025 fewnwelediad gwerthfawr iddo i wella safonau hygyrchedd ar draws digwyddiadau Chwaraeon Anabledd Cymru.
Dysgu y Tu Hwnt i Brofiad Personol
Fel unigolyn â nam, roedd gan Nathan eisoes ddealltwriaeth bersonol o heriau hygyrchedd. Fodd bynnag, aeth at yr hyfforddiant gyda meddwl agored, gan geisio ehangu ei wybodaeth y tu hwnt i’w brofiadau ei hun. Ei brif amcanion oedd:
✅ Ehangu ei ymwybyddiaeth o wahanol fathau o namau a’u hanghenion hygyrchedd.
✅ Datblygu ymagwedd safonol at hygyrchedd ar gyfer digwyddiadau ChAC.
✅ Gwella’r dewis o leoliadau i sicrhau bod hygyrchedd yn cael ei flaenoriaethu o’r cychwyn cyntaf.
✅ Cryfhau cydweithio â Chyrff Rheoli Cenedlaethol (CRhC) i ymgorffori arferion gorau ar draws chwaraeon Cymru.
Tecaweoedd Allweddol: Gwella Hygyrchedd mewn Chwaraeon
Rhoddodd yr hyfforddiant atebion ymarferol i Nathan i heriau hygyrchedd cyffredin, gan gynnwys:
- Iaith a Therminoleg Gynhwysol – Deall sut i gyfathrebu’n gadarnhaol ac yn briodol am anabledd mewn amgylcheddau chwaraeon.
- Ystyriaethau Hygyrchedd Corfforol – Nodi rhwystrau lleoliadau megis mynedfeydd, arwyddion a chyfleusterau, a sicrhau bod y rhain yn cael sylw cyn i ddigwyddiadau ddigwydd.
- Rhestrau Gwirio Hygyrchedd Safonol – Gweithredu asesiadau hygyrchedd cyn digwyddiad i ddarparu tryloywder i gyfranogwyr.
- Hygyrchedd Digidol – Sicrhau bod gwybodaeth am ddigwyddiadau yn gwbl hygyrch ar-lein fel y gall mynychwyr baratoi ymlaen llaw.
O Hyfforddi i Weithredu
Mae Nathan eisoes wedi dechrau integreiddio’r gwersi hyn i mewn i gynllunio digwyddiadau Chwaraeon Anabledd Cymru. Mae rhai newidiadau uniongyrchol yn cynnwys:
- Cynllunio Hygyrchedd Rhagweithiol – Yn lle ymateb yn adweithiol i adborth cyfranogwyr, mae rhestrau gwirio hygyrchedd bellach yn cael eu defnyddio wrth drefnu digwyddiadau.
- Cyfathrebu Clir – Bydd cyfranogwyr yn derbyn gwybodaeth hygyrchedd fanwl cyn digwyddiadau i leihau ansicrwydd.
- Meini Prawf Lleoliad Cryfach – Bydd digwyddiadau ChAC yn y dyfodol yn cael eu cynnal mewn lleoliadau sy’n bodloni gofynion hygyrchedd llym o’r cychwyn cyntaf.
Grym Cydweithio
Un o agweddau mwyaf gwerthfawr yr hyfforddiant oedd y cyfle i gydweithio â gweithwyr proffesiynol eraill y digwyddiad, gan gynnwys rhai o Gymdeithas Amaethyddol Frenhinol Cymru ac Eisteddfod yr Urdd. Drwy rannu adnoddau a dysgu gan drefnwyr digwyddiadau ar raddfa fawr, nododd Nathan ffyrdd newydd o wella hygyrchedd mewn digwyddiadau chwaraeon, gan gynnwys:
- Cyfuno Adnoddau – Archwilio’r defnydd o offer hygyrchedd a rennir fel teithiau cyffwrdd a systemau tocynnau hygyrch.
- Dysgu Traws-Sector – Cydnabod heriau cyffredin rhwng y diwydiannau chwaraeon a digwyddiadau, gan arwain at atebion ar y cyd.
- Codi Ymwybyddiaeth – Annog sefydliadau chwaraeon eraill i fabwysiadu safonau hygyrchedd tebyg.
Y Ffordd Ymlaen
Er bod y daith tuag at ddigwyddiadau chwaraeon cwbl hygyrch yn parhau, mae Chwaraeon Anabledd Cymru yn cymryd camau sylweddol ymlaen . Mae mentrau cynlluniedig yn cynnwys:
- Datblygu Fframwaith Hygyrchedd Safonol – Creu ymagwedd gyson at hygyrchedd ar draws holl ddigwyddiadau ChAC.
- Ehangu Hyfforddiant – Sicrhau bod ymwybyddiaeth hygyrchedd wedi’i gwreiddio ar draws pob lefel o Chwaraeon Anabledd Cymru, gan gynnwys staff, gwirfoddolwyr, a phartneriaid CRhC.
- Gwella Cyfathrebu Digidol – Darparu teithiau rhith o leoliadau ac adrannau gwefan sy’n canolbwyntio ar hygyrchedd i helpu cyfranogwyr i baratoi.
Drwy’r dull arloesol hwn, mae Chwaraeon Anabledd Cymru yn gosod safonau newydd ar gyfer cynwysoldeb mewn chwaraeon yng Nghymru. Drwy gydweithio â threfnwyr digwyddiadau, cyrff llywodraethu, a’r gymuned ehangach, maent yn sicrhau bod pawb—waeth beth fo’u gallu—yn gallu cymryd rhan yn llawn ac yn hyderus mewn chwaraeon.
